Chociaż uczę przez internet już siódmy rok, dopiero okoliczności przyrody postawiły kropkę nad „i”. Poniżej znajdziecie zatem krótkie, subiektywne podsumowanie głównych cech uczenia online.

Czasem słyszę, że nauczyciele języków obcych mają łatwiej, ponieważ zawsze mogą prowadzić konwersacje, które nie wymagają wiele środków. Skoro to rzeczywiście takie proste, posłużmy się tym przykładem.

Czy zastanawialiście się kiedyś czym różnią się konwersacje językowe prowadzone (a) w klasie i (b) w sieci? Co widzą i czują uczniowie w obydwu przypadkach? Co może im się zdarzyć? Jak różnie mogą odbierać rzeczywistość od nas?

Nasuwa mi się kilka aspektów:

Daje zupełnie inne doświadczenia i wrażenia

Nie ma co się oszukiwać. Uczenie online jest inne niż uczenie w klasie, w pracowni, w biurze czy w zaciszu czyjegoś domu. Nie warto zatem oczekiwać, że zrealizujemy ten sam zakres materiału przy takich samych założeniach.

Ludzie reagują zupełnie inaczej na ten sam komunikat w bezpośredniej komunikacji i gdy widzą nas na komputerze / tablecie / w telefonie. Nie zawsze też widzimy drugą osobę i nie zawsze mamy wpływ na to co ta osoba robi podczas nauki. A jednak skutecznie można uczyć nie tylko języków, lecz także matematyki, wosu, podstaw ekonomii, psychologii klinicznej, a nawet śpiewu i emisji głosu!

Jest pod pewnymi względami bezpieczniejsze…

Szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę zagrożenia związane ze zdrowiem (np. zarazki, smog), bezpośrednim kontaktem z ludźmi czy ryzykiem wypadków komunikacyjnych. Wtedy idąc do pracy jest mniejsze ryzyko, że potrąci nas samochód, a większe, że potrąci nas pies biegnący na pełnej prędkości do drzwi.

Uczyć online możemy z domu, samochodu, biura oraz dowolnego innego miejsca, w którym mamy dostęp do internetu i możemy zapewnić odpowiednie warunki do niezakłóconej komunikacji. Chcę przez to powiedzieć, że lekcja chemii prowadzona z koncertu heavymetalowego może się nie udać.

A pod innymi może być bardziej niebezpieczne

Główną kwestią jest informatyczna ochrona połączenia między nauczycielem a uczniem/uczniami. Odpowiednie szyfrowanie połączeń, ustawienia prywatności, zasady bezpieczeństwa i stosowanie się do nich, ochrona antywirusowa i szereg innych czynników będzie wpływać na to czy będziemy w stanie zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym. Nie każdy musi posiadać specjalistyczną wiedzę na temat zabezpieczeń w internecie, lecz każdy powinien stosować odpowiednie środki ostrożności.

Podczas korzystania z niektórych narzędzi możemy przez przypadek pokazać na ekranie coś, czego druga strona nie powinna widzieć. Mogą to być nasze prywatne notatki, email od kolegi/koleżanki, automatyczne sugestie w pasku wyszukiwania lub Google’u a także reklamy wyświetlane na stronach internetowych.

Daje nowe możliwości (i nieco ogranicza)

Biorąc pod uwagę ogromny rozwój zarówno w technologii, jak i w oprogramowaniu, możliwości jest mnóstwo. Dzięki temu wyszukiwanie, opracowywanie i udostępnianie informacji zajmuje obecnie dużo mniej czasu, niż gdybyśmy mieli to robić ręcznie. Skoro i tak tworzone jest na komputerach, możemy pominąć drukowanie, kserowanie czy taszczenie setek książek, kserówek i kart. A jeśli połączymy naukę online z pracą z książką lub innymi materiałami drukowanymi?

Nie muszą zresztą być drukowane – filmy, zdjęcia, wzory, teksty, obliczenia, reguły, rysunki, wielowymiarowe prezentacje, słowem – ile fabryka dała.

Nie wyobrażam sobie jednak sytuacji, w której uczniowie wraz z nauczycielem przeprowadzają przed kamerkami wybuchowe eksperymenty chemiczne. Być może jest to realne, wykonalne i bezpieczne, lecz trudno mi znaleźć w domu każdego z uczniów (jeśli tam akurat są) odpowiednio kontrolowane warunki, co w laboratorium szkolnym.

Te cztery cechy uczenia przez internet uważam za najistotniejsze. A co dla was jest ważne? Dlaczego uczycie online lub to rozważacie? A może jesteście zdecydowanymi przeciwnikami tej formy uczenia?

Post w pigułce

Uczenie przez internet to coś innego niż nauka twarzą w twarz, głównie ze względu na reakcje i interakcje. O ile online unikamy pewnych zagrożeń świata rzeczywistego, napotykamy nowe, cyfrowe, przed którymi również musimy się chronić (co nie zawsze jest intuicyjne!). Mimo pewnych ograniczeń wynikających m.in. ze sposobów, w jaki ludzie korzystają z komputerów/tabletów/telefonów komórkowych, podczas nauczania przez internet możemy użyć niemal nieskończenie wiele narzędzi.

A zatem uczenie online daje zupełnie inne doświadczenia, pod pewnymi względami jest bezpieczniejsze, pod innymi bardziej niebezpieczne, i na końcu daje nowe możliwości rozwoju.